In het debat over de zogenaamde staatshervorming wordt angstvallig aan de mening van de Belgen voorbijgegaan. In werkelijkheid immers, is de aanhang voor een onafhankelijk “Vlaanderen” (erg) klein.
Dans le débat sur la prochaine réforme de l’Etat, l’opinion des Belges est anxieusement passée sous silence. En réalité, le nombre de Belges souhaitant la fin de la Belgique est (très) réduit.
Voor 2000
In 1990 beschouwde 84% van de Belgen België als hun natie en vaderland. Opmerkelijk: slechts 18% meende dat hij of zij de staatshervorming (zeer) goed begreep (bron: LS). In oktober 1991, toen een zoveelste “communautaire” crisis ons land teisterde, sprak 1/3 “Vlamingen” zich uit voor een boedelscheiding. Wetenschappelijk onderzoek in datzelfde jaar nuanceerde die cijfers. Gevraagd naar het gewenste beslissingsniveau vond slechts 9% dat “Vlaanderen” onafhankelijk diende te worden (ISPO-KULeuven).
In een peiling van De Standaard, uitgevoerd in september 1992 – dus voor het Sint-Michielsakkoord (de 4de staatshervorming, waar Le Soir indertijd als volgt over berichtte: “3 % à peine des Flamands prétendent avoir une très bonne connaissance du contenu de la Saint-Michel pour… 0,8 % des Wallons et des Bruxellois. Un francophone sur cinq dit cependant avoir une bonne connaissance des accords institutionnels. Par contre, 30 % des Flamands et 32 % des Bruxellois n’ont… jamais entendu parler de la Saint-Michel. En Wallonie, c’est pire: 44 % des Sudistes ne savent même pas de quoi il retourne“.) – sprak 31% van de “Vlamingen” zich uit voor onafhankelijkheid. In een peiling van enkele maanden later sprak 68,3% zich uit tegen separatisme, een aantal dat vermoedelijk noch hoger lag, daar 79,7% vond dat de monarchie behouden moest blijven (BRTn-Panorama).In juli 1993 lag het aantal separatisten dan weer op een magere 9% (LLB). In de lijn daarvan lagen de resultaten van het onderzoek van de KULeuven uit 1995 waaruit bleek dat slechts 6% België wilde opsplitsen.
Volgens een peiling van La Libre Belgique uit september 1996 lag het aantal separatisten op 44%. Een andere peiling, in dezelfde maand uitgevoerd en gepubliceerd in Humo, toonde dan weer aan dat slechts 17% van de Nederlandstaligen vragende partij was voor een splitsing des lands. Universitair onderzoek uit 1999 toonde aan dat de cijfers in realiteit nog lager waren: maar voor 9,2% diende België gesplitst te worden. Een onafhankelijk “Vlaanderen” met Brussel erbij – punt 1 van de N-VA en het VB – was de keuze van 4,65% van de Nederlandstaligen…
Van 2000-2006
Beginnen we voor het nieuwe millennium met de resultaten van het Vlaams-nationalistische Doorbraak, dan zien we hoe in de periode 2004-2006 het aantal separatisten in Nederlandstalig België omtrent de 20% schommelt (22,7% in 2004, 19,9% in 2005 en 21,6% in 2006). Wetenschappelijk onderzoek (ISPO-KULeuven) had eerder (2003) aangetoond dat het aantal separatisten 50% lager lag (7,8%).
Le Soir was in 2004 op hetzelfde cijfer uitgekomen: “Quand on leur demande s’ils veulent que la Belgique continue à exister, 93 % des Flamands répondent oui” (LS, 13 oktober 2004). Deze cijfers werden bevestigd door een peiling van Het Nieuwsblad van een week later, waaruit bleek dat 84% van de “Vlamingen” voor een behoud van België was. In juni 2004 schatte zusterkrant De Standaard het aantal noordelijke secessionisten nog op 35%.
2007-2009
In 2007 begon de crisis van het Belgische federalisme die tot op heden duurt. Dit gegeven gaf aanleiding tot vele peilingen, voor en (vooral) na de verkiezingen.
Chronologisch geeft dat het volgende resultaat:
“De grootste eensgezindheid betreft de eensluidende afwijzing, aan beide kanten van de taalgrens, van het separatisme: noch in het noorden, noch in het zuiden van het land vind je voorstanders van de verdwijning van België. De zes procent Vlamingen en twee procent Franstaligen zijn in deze zo goed als te verwaarlozen. We willen dus wel degelijk voortgaan met elkaar.” (De Standaard, 24 maart 2007)
Een cijfer dat trouwens diezelfde maand al door La Libre Belgique bevestigd was (11% separatisten, LLB, 23 maart 2007). Dit cijfer werd overigens gestaafd door post-electoraal onderzoek van de KULeuven (9,6% separatisten).
In de moeilijke formatieperiode, waarin het aantal berichten over het zogezegd “nakende einde van België steeg”, verschenen er een aantal peilingen die van het normale patroon afweken. Zo maakte één peiling gewag van 38,8% van de “Vlamingen” die “Vlaanderen” liever onafhankelijk zagen worden (augustus 2007). Wat dat betreft deden niet-onverdachte dagbladen en zenders – Het Laatste Nieuws en VTM – het “animo” verder toenemen. Op 24 augustus 2007 berichtte het VTM-nieuws dat liefst 45,8% van de zogenaamde Vlamingen voor onafhankelijkheid zou zijn. Het Laatste Nieuws berichtte in dezelfde lijn dat 44% en 49,7% (resp. 5 november 2007 en 7 juni 2008, zie in dezelfde lijn ook het volgende bericht van dat blad: “Indien Kris Peeters er niet in slaagt om een staatshervorming uit de brand te slepen, vindt 44 procent van de Vlamingen dat Vlaanderen dan maar onafhankelijk moet worden.” (HLN, 27 september 2007))
Deze cijfers werden sterk genuanceerd. Zo berichtte “KOPPEN” (VRT) in september 2007 dat 25% van de Nederlandstaligen voor separatisme was. De Standaard maakte in de herfst van 2007 de balans op:
“Nu, acht maanden en een diepe communautaire crisis later, is het aantal kiezers dat vindt dat België zo snel mogelijk tot het verleden moet behoren, gestegen tot 12 procent. Dat is nog altijd een bescheiden percentage vergeleken met het aantal voorstanders van een unitaire staat of de huidige federale staat.” (DS, 10 november 2007).
Volgens een peiling van Het Nieuwsblad d.d. 11 juli 2008, was 30% van de “Vlamingen” voorstander van separatisme.
Een citaat uit De Standaard van 20.09.08 sprak (en spreekt) boekdelen:
“Intussen blijkt uit een peiling die De Standaard heeft laten uitvoeren, dat na bijna anderhalf jaar politieke crisis de bevolking de vertoning zat is. De helft heeft afgehaakt en volgt de berichtgeving niet meer. In nog fellere bewoordingen zegt precies 50 procent dat ze een ‘afkeer’ gekregen heeft van politiek. Driekwart vindt de politieke tenoren onbekwaam. Amper een vijfde vindt dat politici zich bekommeren om de echte problemen van de bevolking. Een oplossing zal ze eerder van een buitenstaander dan van een politicus verwachten.”
Vanaf 2010
Ook in 2010 werden er een aantal peilingen afgenomen.
“Een derde (32%) van de Vlamingen is te vinden voor een onafhankelijk Vlaanderen.”, aldus een RTL-peiling in april van 2010 (vergelijk minder sterk, maar genuanceerder de peiling van 5 maanden later van Het Nieuwsblad, waarbij 1/4de van de Nederlandstaligen voorstander van onafhankelijkheid zou zijn)
Een grote peiling van … CD&V spreekt boekdelen:
“We willen het land hervormen, maar niet splitsen,’ klinkt het in CD&V-kringen. Om zijn confederalistische koers te onderbouwen (commentaar B.U.B.: ! ), onderzocht CD&V bij 10.000 Vlamingen hoe ze tegen België aankijken. Niet minder dan 84,6 procent van de ondervraagden zegt ‘neen’ op de vraag ‘Vindt u dat België moet worden opgedoekt?’” (27 mei 2010)
“België mag niet barsten”, titelde (zowaar) Het Laatste Nieuws op 11 september 2010: 75% van de “Vlamingen” sprak zich uit tegen separatisme, 9% was voorstander. Driekwart wenste het behoud van een unitaire – dus Belgische – sociale zekerheid.
Volgens een peiling van La Libre Belgique van later die maand (25.09.10) zijn 88% van de Belgen gekant tegen het het separatisme. 40% is zelfs vragende partij voor het herstel van de unitaire staat.
Een peiling van VRT/DS (9 oktober 2010) legt het aantal separatisten op 18%.
Na een half jaar regeringsonderhandelingen zijn in een geactualiseerde peiling van LLB (19.12.10) de cijfers van de separatisten in dalende lijn: 10% van de bevolking wenst het einde van het land, 60% wil minstens een institutionele status-quo en 40% wil een herstel van de Belgische eenheidsstaat.
Revelerend zijn ook twee peilingen uit de zomer van 2011: 83% van de zogenaamde “Walen” wenst geen staatshervorming (Belga, 31 juli 2011). Volgens een studie van de KULeuven wenst slechts 8,5% van de 21-jarigen het einde van België. Wederom ligt het cijfer unitaristen op 40% (6 juli 2011).
Geheel in de lijn van die cijfers ligt de peiling van HNB/VRT (7 oktober 2011). Liefst 75% van de zogenaamde “Vlamingen” zegt fier te zijn op het feit dat hij (of zij) Belg is en 80% wenst geen splitsing van het land. Bij jongeren en studenten loopt dit aantal zelfs op tot 90%.
Besluit:
Het aantal separatisten is al 20 jaar stabiel. Het gaat om 10 à 20% van de bevolking en dit dan nog alleen in het noorden van België. In het Waals en het Brussels gewest liggen de cijfers traditioneel lager. Dus, moeten we nu echt jarenlang door een crisis die grotesk en zelfs schandalig is om die 5 à 10% fanatiekelingen – op Belgisch niveau – te behagen en hun structuren te bestendigen? De vraag stellen, is ze beantwoorden!
