Na de koninklijke toespraak n.a.v. 21 juli 2002 reageerden minstens twee partijen opvallend scherp. Zo noemde het VB de Koning de “politieke buikspreker” van de premier, en toonde de partij zich “zwaar verontwaardigd”.De N-VA betitelde hem als “lakei” van de meerderheidspartijen. In de door beide partijen gelaakte toespraak had de Koning, terecht, de “bestrijding van de angst voor de andere” als een belangrijk thema naar voren geschoven.
Is het net niet de instandhouding van de angst voor al hetgeen wat anders is dat de drijfveer vormt voor zowel de N-VA als het VB? Immers, de ene partij wil een staat zonder Walen, de andere één zonder Walen én vreemdelingen. Dat lijkt een krasse stelling maar uitspraken van beiden lijken dit te bevestigen. “De N-VA vraagt niet langer, de N-VA eist: Vlaamse welvaart en Vlaams welzijn in Vlaamse handen!” zei G. Bourgeois, de partijvoorzitter reeds in december 2001. En letterlijk dezelfde zin staat in het VB-partijprogramma ingeschreven. Dit volksnationalistisch exclusivisme stemt tot nadenken.
Ook aan geschiedvervalsing, of aan verdraaiing van de feiten, maken beide partijen zich schuldig. Zo spanden ze 11 juli in voor een ideologische kar om te bewijzen dat dit feit aan de basis lag van een Vlaamse natievorming. Eind trok juni F. Vanhecke (VB) de parallel tussen de mensen die op de VB-“sporenviering” aanwezig waren en tussen de klauwaerts van 1302, en nu doet B. De Wever (N-VA) hetzelfde n.a.v. 21 juli. Volgens laatstgenoemde wenste men in België in 1831 helemaal geen monarchie, maar kwam die er enkel omdat de grootmachten het zo en niet anders wilden. Bovendien trekt hij de parallel tussen de “schuldenberg van het noorden” (Nederland toen) en de noord-zuid transfers van nu. “Dat werd toen wel als een rede voor separatisme aanzien”. Gemakkelijkheidhalve laat De Wever weg dat Nederland als een bezettende macht optrad, dat het zélf kampte met schulden van de Bataafse tijd (tot begin 19e eeuw), dat er geen meningsvrijheid, persvrijheid of godsdienstvrijheid was in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, enz… Natuurlijk zullen de grootmachten de keuze voor een Monarchie wel beïnvloed hebben, maar de staatsvorm werd wel degelijk met een meerderheid van stemmen aangenomen, waarop de meest liberale grondwet ter wereld uitgetekend werd.
Beide partijen opteren ook voor een Vlaamse Republiek, om te breken met de PS-staat (cf. bv. NmPs zoals de N-VA dat zegt) die België zijn zou. Om aan te tonen dat monarchie niet op democratie rijmt en oubollig is worden de meest dolzinnige argumenten bovengehaald: “De koning slaat nog altijd de munt” aldus B. De Wever. Als je zoiets schrijft doet dit meteen 19e eeuws aan, uiteraard. Maar reeds in wetboeken uit de jaren ’50 van de vorige eeuw werd gewezen op het louter symbolische karakter van dit grondwetsartikel en op het feit dat dit recht vervangen is door de beeltenis van de Koning, die toen op de Belgische frank stond en nu op de euro staat. De Koning heeft niet de macht die voornoemde partijen hem zo graag toebedelen, hij heeft gezag en is een bindmiddel tussen alle Belgen, ongeacht taal,ras of filosofische overtuiging. De weinige échte macht die hij heeft gebruikt hij in het belang van de natie, hetgeen men noch van het VB, noch van de NVA kan stellen.
Afkeer van andersheid, geschiedvervalsing, ideologische touwtrekkerij, dat hebben beide partijen alvast met elkaar gemeen. “Uitwisseling tussen verschillende culturen bevorderen kan ons de uitzonderlijke rijkdom aantonen die in diversiteit schuil gaat” aldus de Koning nog. Inderdaad, een mooie gedachte waar we volledig achter staan. Als de twee grootste Vlaams-nationalistische partijen de democratische legitimiteit van een instelling als de monarchie in vraag stellen, dat ze dan eerst met zichzelf beginnen. Of is de zelfgeproclameerde ‘Vlaamse Cultuur’ zo heilig dat ze niet geïnfecteerd mag worden?
