LA REPRISE PAR BURGER KING PROVOQUE DE L’INQUIETUDE CHEZ LES FRANCHISES
Le 25 juillet 2016, il a été annoncé que les restaurants Quick en Belgique et au Luxembourg sont en train d’être rachetés par leur concurrent américain Burger King via sa société QSR Belgium. Ainsi, une nouvelle partie de la tradition gastronomique belge disparaîtra. La Belgique peut-elle encore garder ses Quick ?
La chaîne de restauration rapide belge Quick a été fondée en 1971 et est resté belge dans le cadre d’une filiale commune de la Compagnie nationale à portefeuille (CNP) d’Albert Frère et du holding Ackermans & van Haaren jusqu’en 2006 lorsqu’elle a été vendue à la société française CDC Capital Investissement, aujourd’hui Qualium. Fin 2015, Qualium avait vendu Quick au Groupe Bertrand, actionnaire majoritaire de Burger King France. Le Groupe Bertrand, voulant se concentrer sur la France, avait décidé de se séparer de la branche belge de Quick. En Belgique, Quick compte 92 restaurants, dont 81 sont exploités en franchise et 9 au Luxembourg, directement opérés par Quick. Au total, Quick emploie environ 3.500 personnes (Le Soir, 25.07.2016). Tous ces restaurants deviendront des Burger King.
De bonne source, le B.U.B. a appris qu’on bon nombre des franchisés belges sont mécontents de ce changement de dénomination et veulent continuer à exploiter leur restaurant sous le nom de Quick, très populaire en Belgique. Est-ce possible ? Oui et non. Oui, parce que les franchisés, qui sont des indépendants, ne peuvent en principe être obligés de continuer à travailler avec un partenaire dont ils ne veulent pas, le contrat de franchise étant sans doute « intuitu personae », comme on dit en droit, et lié au contrat de bail. Non, parce qu’en rachetant Quick Belgique, Burger King, le nouveau franchiseur, a aussi acquis les droits intellectuels sur la marque Quick. Dans le contrat des franchisés figure sans doute aussi une clause de non-concurrence, qui leur interdit d’exploiter un restaurant similaire dans une zone de quelques kilomètres autour de leur établissement pendant une période d’un an après la fin de leur contrat.
Toutefois, sous réserve de la vérification de leur situation contractuelle et de préférence avec l’aide d’un investisseur belge, les franchisés peuvent regagner leur indépendance sous une autre (nouvelle) enseigne à condition :
- de se regrouper avec les autres franchiseurs mécontents et de créer une nouvelle société,
- de résilier leur contrat le plus rapidement possible pour la raison expliquée, ce qui entraînera sans doute aussi la dissolution du contrat de bail,
- de s’interchanger l’exploitation des établissements groupés pendant au moins un an (pour déjouer la clause de non-concurrence) et ceci en accord avec le propriétaire (pour pouvoir continuer à exploiter sur place),
- d’exploiter sous un tout autre nom commercial (p. ex. FastFood Belgique) et de changer de fournisseur,
- et de transformer leur restaurant (ce qui entraînera des frais de « remodeling », comme on dit dans le jargon commercial).
Le B.U.B. n’a rien contre Burger King, mais il serait dommage que la Belgique perde totalement ses restaurants Quick au profit d’une autre multinationale. Selon nous, une solution – certes partielle et compliquée – existe pour garder les restaurants Quick en mains belges. Mais les intéressés doivent agir très vite parce que le changement de nom est prévu pour la fin des vacances…
OVERNAME DOOR BURGER KING VEROORZAAKT ONRUST BIJ DE FRANCHISENEMERS
Op 25 juli 2016 werd aangekondigd dat de Quick-restaurants in België en Luxemburg overgekocht worden door hun Amerikaanse concurrent Burger King via haar vennootschap QSR Belgium. Zo gaat een nieuw deel van de Belgische gastronomische traditie verdwijnen. Kan België nog zijn Quick behouden?
De keten van Belgische fastfood-restaurants Quick werd in 1971 gesticht en bleef Belgisch in het kader van het gemeenschappelijke filiaal van de Compagnie nationale à portefeuille (CNP) van Albert Frère en de holding Ackermans & van Haaren tot in 2006 toen hij verkocht werd aan de Franse vennootschap CDC Capital Investissement, vandaag Qualium. Eind 2015 heeft Qualium Quick aan de Groupe Bertrand verkocht, de hoofdaandeelhouder van Burger King Frankrijk. De Groupe Bertrand wenste zich vervolgens op Frankrijk te concentreren en besliste zich te ontdoen van de Belgische tak van Quick. In België telt Quick 92 restaurants, waarvan er 81 in franchise worden uitgebaat en 9 rechtstreeks door Quick in Luxemburg. In totaal stelt Quick ongeveer 3.500 mensen te werk (Le Soir, 25.07.2016). Al die restaurants zullen nu Burger King heten.
Uit goede bron heeft de B.U.B. vernomen dat vele Belgische franchisehouders ontevreden zijn over deze naamswijziging en hun restaurant onder de naam Quick willen blijven uitbaten, die in België heel populair is. Is dat mogelijk? Ja en nee. Ja, want de franchisenemers, die zelfstandigen zijn, kunnen in principe niet verplicht worden te blijven verder werken met een partner waar ze niet van willen weten aangezien hun franchiseovereenkomst ongetwijfeld “intuitu personae” is, zoals de juristen zeggen, en gelinkt is aan de huurovereenkomst. Neen, want door Quick België op te kopen heeft Burger King, de nieuwe franchisegever, ook de intellectuele rechten op het merk Quick verworven. In het contract van de franchisenemers is er ongetwijfeld ook een niet-concurrentiebeding vervat, dat hen verbiedt na het einde van hun contract een gelijkaardig restaurant uit te baten in een gebied van enkele kilometers rond hun zaak tijdens een periode van één jaar.
Onder voorbehoud van nazicht van hun contractuele situatie en bij voorkeur met de hulp van een Belgische investeerder kunnen de franchisenemers nochtans hun onafhankelijkheid terugwinnen onder een ander (nieuw) merk op voorwaarde dat:
- ze zich groeperen met andere ontevreden franchisenemers en een nieuwe vennootschap oprichten;
- ze hun contract zo snel mogelijk opzeggen om de opgegeven reden, wat waarschijnlijk ook de ontbinding van de handelshuurovereenkomst met zich zal meebrengen,
- ze de uitbating van de gegroepeerde handelszaken onder elkaar uitwisselen gedurende minstens een jaar (om het niet-concurrentiebeding te ontwijken) en dit in overeenstemming met de eigenaar (om op dezelfde plaats te kunnen uitbaten),
- ze uitbaten onder een geheel andere handelsnaam (bijv. FastFood België) en van leverancier veranderen,
- ze hun restaurant verbouwen (wat, zoals men in het vakjargon zegt, ‘remodelingskosten’ met zich zal meebrengen).
De B.U.B. heeft niets tegen Burger King, maar het zou spijtig zijn dat België volledig zijn Quick-restaurants verliest in het voordeel van nog een multinational. Volgens ons bestaat er een – weliswaar gedeeltelijke en ingewikkelde – oplossing om de Quick-restaurants in Belgische handen te houden. Maar de betrokkenen moeten heel snel handelen aangezien de naamswijziging voorzien is voor het einde van de vakantie…
